Białystok : biała siła, czarna pamięć

233069

Książka

W koszyku

oceń

Białystok : biała siła, czarna pamięć / Marcin Kącki. - Wołowiec : Wydawnictwo Czarne, 2015. - 284, [3] strony ; 23 cm.

(Reportaż - Wydawnictwo Czarne)

Autor

Kącki Marcin (1976- ). Autor

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Antysemityzm Nacjonalizm Rasizm Białystok (woj. podlaskie)

Gatunek

Reportaż

Dziedzina i ujęcie

Socjologia i społeczeństwo

Białystok. Według rankingu „Guardiana” żyje się tam lepiej niż w jakimkolwiek innym polskim mieście, lepiej nawet niż Wiedniu czy Barcelonie. To na Podlasiu mieszkali obok siebie Polacy, Ukraińcy, Białorusini, Żydzi i Tatarzy. To tu narodził się język esperanto i tutaj przyszło na świat pierwsze polskie dziecko z in vitro. Jak doszło do tego, że w medialnym przekazie dominują płonące mieszkania, swastyki na murach, antysemityzm, rasizm i kibolskie porachunki? Marcin Kącki szuka śladów wymordowanych sąsiadów, przygląda się krwawiącej hostii z Sokółki, czyta tablice pamiątkowe i akta prokuratorskie. Rozmawia ze społecznikami, z przedstawicielami władzy i Kościoła, z mieszkańcami wsi i bloków, z młodymi neofaszystami. Z tego wielogłosu wyłania się złożona historia „miasta bez pamięci”. Mocna książka pisana w bezlitosnym świetle reporterskich reflektorów, bez taryfy ulgowej, ale i bez jednoznacznych ocen.

zob. w.bibliotece.pl

Status dostępności:

Biblioteka główna

Wszystkie egzemplarze są obecnie wypożyczone: sygn. II 093309 WR (1 egz.)

Filia nr 4

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 047519 F4 (1 egz.)

Strefa uwag:

Uwaga dotycząca bibliografii

Bibliografia na stronach 283-[285].

Uwaga dotycząca innej dostępnej postaci fizycznej

Książka dostępna także jako e-book.

Uwaga dotycząca nagrody

Literacka Nagroda Nike 2016.

Recenzje:

BIAŁYSTOK to ksiązka wydana przez Wydawnictwo Czarne a autorem jest reportażysta i publicysta Marcin Kącki. Skąd pomysł by po tą ksiązkę sięgnąć? Ano, po INNEJ DUSZY Orbitowskiego. On pisał o Białymstoku i polecał poznanie miasta opisanego (szczerze) przez Kąckiego. I stało się. Bydgoszcz... Miasto okrutne, zakłamane, pełne kontrastów i wojny. Od lat zamieszkiwane przez Żydów, Polaków i ludność ze wschodu. I było dobrze, (...) do czasu. Pojawia się faszyzm, nazizm, swastyki na murach, które - według sądu - nie czynią nic złego, nie dzielą ludności, nie wywołują oburzenia. I nawet czterysta swastyk wymalowanych na murach, na ścianach domów i kamienic, nawet na cmentarzu żydowskim jest - wedle tego, co wygrzebał jeden z "umysłowych" na stanowisku - "swastyka jest symbolem szczęścia" więc nie ma potrzeby szukania wandali i ich autorów. Faszyści ranią żydów, mszczą się na ludziach innej rasy, na tych ubranych w czerwone spodnie, grożą długowłosym chłopcom, śledzą i zastraszają tych, którzy są według nich inni - geje nie mają życia. Krzyczy się do takich na ulicy, napada się w grupach na takich, niszczy się ich zdrowie i życie. I to jest tolerowane.
- koło cmentarza żydowskiego z bukszpanu ułożono gwiazdę Dawida. w nocy ktoś wydarł i ułożył z niego swastykę. Sprawę umorzono, sprawców brak - sędzia, po pewnym incydencie nazwania Czeczena "ścierwem" stwierdza, że "ścierwo" nie jest obraźliwe.
- grupa kibiców przez 4 lata znęca się nad nastoletnim Robertem, ich adwokaci przekonują, że to tylko "koleżeński konflikt", sąd skazuje ich na symboliczne kary w zawieszeniu, bo to "INCYDENT" Mogłabym tak bez końca, bo wiecznie wszystko co złe, to wina Żydów. I aż mnie krew zalewała na to, co czytałam. Byłam oburzona ślepotą ludzi i zatykaniem uszu na to, co się dzieje na ulicach. Byłam pełna gniewu na bierność wszystkich środowisk. Nawet ksiądz jest faszystą, ale mówiąc swoim "boskim językiem" ładnie się z tym kryje. Bo kto będzie wytykał duchownego? No kto? Skini do kościoła chodzą, a że potem się maczetami zabijają - tego już ksiądz nie rozlicza, to już Bóg załatwi. Ale to tacy dobrzy chłopcy są...
Nerwica mnie brała na każdej stronie.
Jest też szczera prawda o cudzie w Sokółce - który to pozostawia wiele do życzenia, ale nie chciałabym tu urażać tych, którzy w ten cud akurat bezbrzeżnie wierzą. Wiem tylko, że kościół utajnił badania nad komunikantem i owe badania nie tak się odbyły jak powinny. Nawet Pani doktor z owego laboratorium pozostawia wiele do życzenia.
BIAŁYSTOK jest tylko dla mocnych ludzi. Dla tych, którym nerwy będą skakać, ale którzy owe nerwy będą umieli uspokoić. Mnie "tłukło" podczas czytania. Kibole białostoccy i ich nienawiść do Żyda - tak wielokroć bezpodstawna, bo obelgi rzucają w twarz WSZYSTKIM ludziom - nie mogłam tego trawić w spokoju. Krew się we mnie gotowała. Białystok - zlepek wszystkiego wszystkiego i wszystkich. Strach tam mieszkać, strach tam jechać.
Kraina króla disco polo od "Wolność i swoboda", co tak się podoba kibolom i skinom i głupim podlotkom...

Mam z tą książką przeogromny problem. Nie wiem jak i czy w ogóle powinnam ją ocenić. Jeżeli miałabym wskazać opisujące ją przymiotniki to użyłabym słów takich jak "niewygodna", "bolesna", "jednowymiarowa".
Marcin Kącki faktycznie zainteresował się Białymstokiem, ale mam wrażenie, że skupił się tylko i wyłącznie na jego najciemniejszej stronie. Całe Podlasie ukazuje on jako - wybaczcie mi porównanie - ciemny, mroczny i niebezpieczny Mordor, (...) który dosłownie wysysa z ludzi całą ich pozytywną energię.
Kącki opowiada o historii żydowskiego miasta, które z biegiem lat i bolesnych dziejów zagubiło gdzieś swój charakter stając się miejscem na wskroś katolickim i prawicowym, gdzie skrajni katolicy (o ile można w ogóle posługiwać się takim wyrażeniem) dosłownie opanowali miasto i nie dają możliwości myślącym inaczej działać tak, jakby ci chcieli.
We wszystko Kącki wmieszał neofaszystów, swastyki, brak zainteresowania władz, totalny brak tolerancji, ataki na emigrantów i homoseksualistów, kult disco polo... Nigdy w życiu nie byłam na Podlasiu, ale gdybym miała sugerować się tylko tym, co przeczytałam w tej książce, to nigdy przenigdy nie chcę tam trafić, bo wydaje się być ono miejscem z najczarniejszych koszmarów.
Brakowało mi w tej książce ukazania innej, lepszej strony Białegostoku. Owszem, autor wspomina o ludziach, którzy działają na rzecz zmiany postrzegania miasta, ale pokazuje ich trochę jako porzuconych na polu walki wojowników, których działania i tak są skazane na porażkę.
Poza tym, mam wrażenie, że zaczynając pisać Marcin Kącki z góry założył, że Białystok jest zły. Najważniejsze osoby w mieście z którymi rozmawia reprezentują tylko i wyłącznie jeden nurt myślenia. Jest szalenie sarkastyczny, co doskonale widać choćby przy ostatnim rozdziale, gdzie referuje on swoje spotkanie z profesor Sobaniec-Łotowską (to ta od badania 'tkanki serca' na komunikacie). Nie jestem wierząca i skrajna religijność pani profesor trochę mnie razi, ale uważam, że Kącki powinien zachować więcej taktu przy opisywaniu spotkania z nią.
Podsumowując, jest to całkiem dobrze napisany reportaż, choć przedstawiający tylko jeden punkt widzenia i dający czytelnikowi mocno okrojony obraz opisywanego miejsca. Wydaje mi się też, że mieszkańcy Białegostoku słusznie mogą mocno zaniżać oceny tej pozycji, bo jest najlepszą antyreklamą nie tylko całego regionu, ale i mieszkających w nim ludzi.
Ja dam trzy gwiazdki.